MUZYKA-POEZJA-TEATR-PLASTYKA

Irena

Gość

Ostre infekcje górnych dróg oddechowych

.

Ostre infekcje górnych dróg oddechowych (1) - fragmenty

2020-11-08
Większość ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych ma etiologię wirusową.
.
ANNA ZAWADZKA-GRALEC 
.
"Medycyna zna niewiele chorób, w których stosuje się tak wiele nieskutecznych metod leczenia,  jak ma to miejsce w wirusowych zakażeniach górnych dróg oddechowych." (Prof. John G. Barlett)
.
Ostre infekcje górnych dróg oddechowych charakteryzuje sezonowość z wyraźnym wzrostem częstości występowania w okresie jesienno-zimowym, gdyż typowe dla jesieni zmiany warunków pogodowych sprzyjają szerzeniu się zakażeń wirusowych [1,2].
.
W chłodnej porze roku, przy temperaturach poniżej 10°C, zwiększa się aktywność drobnoustrojów, a obniża się sprawność aparatu śluzowo-rzęskowego odpowiedzialnego za oczyszczenie, nawilżenie i ogrzanie wdychanego powietrza [3].
.
Ryzyko zakażenia dróg oddechowych można postrzegać jako wypadkową oddziaływania warunków atmosferycznych, ogólnego stanu zdrowia oraz aktualnej wydolności mechanizmów odporności nieswoistej i swoistej organizmu, a także obecności w środowisku czynników infekcyjnych i ich bieżącej aktywności oraz stabilności, co zilustrowano na rycinie 1.

.
Rycina 1. Czynniki wpływające na prawdopodobieństwo wystąpienia zakażenia górnych dróg oddechowych.
.
Większość ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych ma etiologię wirusową. Szacuje się, że  rhinopharyngitis   jest spowodowane  przez rynowirusy, orbiwirusy, paramyksowirusy, wirusy RS, wirusy grypy i paragrypy oraz  adenowirusy [4].
.
Zakażenia wirusowe szerzą się głównie drogą powietrzno-kropelkową, stąd łatwo rozprzestrzeniają się w najbliższym otoczeniu osoby zakażonej -  wśród członków rodziny i współpracowników.
.
Chorują osoby w każdym wieku. Infekcje są częstą przyczyną absencji szkolnej dzieci i młodzieży oraz -  jak wskazują dane z aktualnego piśmiennictwa -  istotną przyczyną niezdolności do pracy.
.
Według danych statystycznych w III kwartale 2016 roku stanowiły one około 38% liczby dni absencji chorobowej z powodu zakażeń układu oddechowego [5].
.
W przypadku zakażenia wirusem grypy lub wirusem RS dysponujemy leczeniem przyczynowym, a w odniesieniu do pozostałych zakażeń dróg oddechowych terapia ma charakter objawowy [6].
.
Znajomość patomechanizmu choroby sprzyja skuteczności i bezpieczeństwu każdej terapii. W przypadku ostrych zakażeń wirusowych górnych dróg oddechowych pojawienie się objawów chorobowych jest wynikiem cytopatycznego działania wirusa na komórki nabłonka oraz uruchomienia odpowiedzi immunologicznej.
.
Błona śluzowa górnych dróg oddechowych jest narażona na stały kontakt z różnymi antygenami obecnymi we wdychanym powietrzu (...) ma zdolność do szybkiej reakcji immunologicznej, której celem jest eliminacja patogenu i utrzymanie czynności dróg oddechowych.
(...)
Zainicjowanie reakcji obronnej jest możliwe dzięki zdolności rozpoznawania struktur molekularnych właściwych wyłącznie patogenom przez ludzkie komórki immunokompetentne za pomocą receptorów rozpoznających wzorce PRR (ang. pattern recognition receptors) obecnych na powierzchni lub w cytoplazmie makrofagów, monocytów i neutrofilów, komórek dendrytycznych fibroblastów oraz komórek błon śluzowych i śródbłonka naczyń.
Receptory PRR biorą udział nie tylko w rozpoznawaniu patogenów, ale także w ich eliminacji poprzez wydzielanie -defenzyn, ułatwianie fagocytozy, działanie chemotaktyczne ,(...)  itd.   
.
Tak opracowane fragmenty wirusa zostają zaprezentowane w regionalnych węzłach chłonnych limfocytom, co zapoczątkowuje odpowiedź swoistą (nabytą w trakcie życia) skierowaną przeciwko konkretnemu patogenowi [8].
(...)
Zachodzące reakcje immunologiczne i - będące ich konsekwencją - procesy biochemiczne prowadzą do pojawienia się dobrze znanych z codziennej praktyki lekarskiej klinicznych objawów zapalenia: przekrwienia i obrzęku błony śluzowej górnych dróg oddechowych, wzrostu temperatury ciała oraz bólu. Upośledzona zostaje także czynność układu oddechowego.
.
Zależnie od rozległości i nasilenia procesu zapalnego zakres objawów zakażenia wirusowego górnych dróg oddechowych jest szeroki i może obejmować zarówno ostry nieżyt błony śluzowej nosa, jak i ostre zapalenia zatok przynosowych, gardła, migdałków, krtani lub ucha środkowego.
(...)

W przebiegu klinicznym ostrego zakażenia górnych dróg oddechowych wyróżnia się trzy fazy, co przedstawiono na rycinie 2.
.
W początkowej fazie zakażenia strategia terapeutyczna ogranicza się do tzw. czujnego wyczekiwania (ang. watchful waiting), uważnej obserwacji stanu chorego z wdrożeniem minimalnego leczenia farmakologicznego w celu złagodzenia objawów i poprawy komfortu pacjenta.
.
Korzystna jest ekspozycja na chłodne powietrze i stosowanie preparatu zmniejszającego nasilenie surowiczego nieżytu błony śluzowej i blokady nosa. W niektórych przypadkach konieczne może być podanie leku obniżającego gorączkę [10].

.
Wyzwolone w I fazie choroby cytokiny zapalne i substancje leukotaktyczne prowadzą do zmiany struktury śluzu i powstania nacieku komórkowego.
.Podwyższona ciepłota ciała, zwiększona przepuszczalność naczyń krwionośnych i często niewystarczający dowóz płynów w czasie infekcji prowadzą do zagęszczenia i zwiększenia lepkości śluzu w drogach oddechowych.
.
Towarzyszą temu zmiany struktury śluzu - w warstwie zolowej tworzą się kompleksy białkowo-mukopolisacharydowe, dochodzi także do polimeryzacji mukopolisacharydów. Zmiany te prowadzą do gromadzenia się gęstej, lepkiej wydzieliny w drogach oddechowych, co ułatwia namnażanie się bakterii kolonizujących górne drogi oddechowe.
.
Najważniejszym postępowaniem leczniczym na tym etapie choroby jest upłynnienie i ewakuacja gęstej wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia nadkażenia bakteryjnego (faza III).
.
Można to osiągnąć przez odpowiednie nawadnianie chorego, nawilżanie powietrza i stosowanie leków mukoaktywnych [11].

https://www.esculap.com/publication/160 … OLa7vtaWnU

.